نقش زن در نگاه مقام معظم رهبری (2)
فاطمه نادرزاده
شخصیت و نقشهای متفاوت زنان از نگاه امام خامنهای
مقام معظم رهبری نقشهای متعددی را برای زنان مطرح کرده و معتقدند که اسلام با پرورش زنانی اینچنین میتواند ادعا کند که همهی ملتهای مدعی، باید از او پیروی کنند. ایشان در این رابطه میفرمایند: «اسلام در مورد بینشی که نسبت به زنان و نقشی که بانوان در جامعه دارند – نقش فردی، نقش خانوادگی، نقش سیاسی، نقش اجتماعی- میتواند ادعا کند که همهی ملتهای مدعی باید از او پیروی نمایند. اگر قرار باشد که در این زمینه کشورهای غربی پشت میز محاکمه قرار بگیرند و پاسخ بدهند، بدون شک آبروی آنها خواهد رفت.»[1] در اینجا به نمونههایی از نقش فردی، خانوادگی، سیاسی و اجتماعی زنان از دیدگاه مقام معظم رهبری اشاره میکنیم.
1. نقش فردی زن
ایشان دربارهی اهمیت پیشرفتهای علمی برای زنان میفرمایند: «ما معتقدیم زنان در هر جامعهی سالم بشری قادرند و میباید فرصت پیدا کنند که در حد سهم خود، تلاش و مسابقه خویش را در پیشرفتهای علمی و اجتماعی و سازندگی و ادارهی این جهان به عهده بگیرند.»[2]
و در جایی دیگر در این باره چنین میفرمایند: «زن در محيط اسلامى رشد علمى ميكند، رشد شخصيتى ميكند، رشد اخلاقى ميكند، رشد سياسى ميكند، در اساسى‌ترين مسائل اجتماعى در صفوف مقدم قرار ميگيرد، در عين حال زن باقى ميماند. زن بودن، براى زن يك نقطه‌ى امتياز است، يك نقطه‌ى افتخار است. اين افتخارى نيست براى زن كه او را از محيط زنانه، از خصوصيات زنانه، از اخلاق زنانه دور كنيم. خانه‌دارى را، فرزنددارى را، شوهردارى را ننگ او به حساب بياوريم. فرهنگ غربى خانواده را متلاشى كرد. امروز يكى از مشكلات بزرگ دنياى غرب، متلاشى شدن خانواده‌هاست، افزايش فرزندان بىهويت است. اينها گريبان غرب را خواهد گرفت. حوادث اجتماعى به مرور پيش مى‌آيد. غرب از همين نقطه سخت‌ترين ضربه‌ها را خواهد خورد و اين تمدن مادى پر زرق و برق از همين نقطه فرو خواهد ريخت.»[3]
و دربارهی وظایف اختصاصی زنان میفرمایند: «اسلام میان زن و مرد برابری را از لحاظ ارزش‌های انسانی قبول دارد ولی از لحاظ وظایف اختصاصی، خیر. اسلام برای زن نقش خاص قائل است که به هیچ وجه کوچکتر از نقش مرد نیست. باید توجه نمود که ترکیب جسمانی و روانی زن او را برای تکالیف خاصی آماده کرده است. این تکالیف عبارت است از آن چیزی که زن و مرد از آن مرز از هم جدا شدهاند.»[4]
همچنین دربارهی نقش و مسئولیت زنان تحصیلکرده در هر نقطهای از جهان اسلام، اینگونه نصیحت میکنند: «شما بانوان نخبه، دختران نخبه، جوانان نخبه، يكى از مهمترين مسئوليتهاتان امروز اين است كه نقش زن را از ديدگاه اسلام ترسيم كنيد، برجسته كنيد، روشن كنيد؛ تربيت انسانى زن بزرگترين خدمت به جوامع انسانى و اسلامى است؛ اين حركت بايد راه بيفتد. البته راه افتاده است، بايد تشديد بشود، بايد فراگير بشود، بايد پيش برود و شما در اين حركت، بدون ترديد پيروز خواهيد شد. يك كار اساسى اين است.»[5]
2. نقش زن در خانواده
نقش زن در خانواده خود به دو نقش کاملاً مجزا و با وظایفی کاملاً متفاوت تقسیم میشود؛ همسر بودن و مادر بودن. امام خامنهای دربارهی اهمیت نقش زن در خانواده، به نکات ظریفی اشاره میکنند که جز از سوی یک عالم مسلمان قابل طرح نیست. در این باره میفرمایند: «نظر اسلام در باب خانواده و جايگاه زن در خانواده، نظر خيلى روشنى است. «المرأة سيّدة بيتها»؛[6] بزرگ خانه، زن خانه است؛ اين از پيغمبر اكرم است. جايگاه زن در خانواده، همانى است كه در گفتارهاى گوناگون ائمهعليهم‌السّلام آمده: «المرأة ريحانة و ليست بقهرمانة».[7] در تعبيرات عربى، قهرمان يعنى كارگزار، پادو، يك خدمتگزار محترم. ميفرمايد: در داخل خانه، زن قهرمانه نيست؛ ريحانه است، گُلِ خانه است. خطاب به مردان ميفرمايد: بهترين شما كسانى هستند كه بهترين رفتارها را با همسرانشان دارند. اينها نظرات اسلام است و از اين قبيل الى ماشاءاللَّه وجود دارد.»[8]
ایشان در اهمیت مبنا بودن خانواده و جایگاه زن در این کانون گرم میفرمایند: «مسأله‌ى مادرى، مسأله‌ى همسرى، مسأله‌ى خانه و خانواده، مسائل بسيار اساسى و حياتى است. در همه‌ى طرحهايى كه ما داريم، بايستى «خانواده» مبنا باشد. يعنى شما اگر بزرگترين متخصص پزشكى يا هر رشته‌ى ديگرى بشويد، چنانچه زن خانه نباشيد، اين براى شما يك نقص است. كدبانوى خانه شما بايد باشيد؛ اصلاً محور اين است. اگر بخواهيم تشبيه ناقصى بكنيم، بايد به ملكه‌ى زنبور عسل تشبيه كنيم.
كانون خانواده، جايى است كه عواطف و احساسات بايد در آنجا رشد و بالندگى پيدا كند؛ بچه‌ها محبت و نوازش ببينند؛ شوهر كه مرد است و طبيعت مرد، طبيعت خامترى نسبت به زن است و در ميدان خاصى، شكننده‌تر است و مرهم زخم او، فقط و فقط نوازش همسر است - حتّى نه نوازش مادر- بايد نوازش ببيند. براى يك مرد بزرگ، اين همسر كارى را مى‌كند كه مادر براى يك بچه‌ى كوچك آن كار را مى‌كند؛ و زنانِ دقيق و ظريف، به اين نكته آشنا هستند. اگر اين احساسات و اين عواطفِ، محتاج وجود يك محور اصلى در خانه - كه آن، خانم و كدبانوى خانه است- نباشد، خانواده يك شكل بدون معنا خواهد بود.»[9]
ایشان یکی از نقشهای مهم زن در خانواده را تربیت فرزندان دانسته و آن را از وظایف مهم یک زن میدانند و میفرمایند: «از جمله وظايفى كه برعهده‌ى زنان در داخل خانه و خانواده است، مسأله‌ى تربيت فرزند است. زنانى كه به خاطر فعّاليتهاى خارج از خانواده، از آوردن فرزند استنكاف مى‌كنند، برخلاف طبيعت بشرى و زنانه‌ى خود اقدام مى‌كنند. خداوند به اين راضى نيست. كسانى كه فرزند و تربيت فرزند و شيردادن به بچه و در آغوش مهر و عطوفت بزرگ كردن فرزند را براى كارهايى كه خيلى متوقّفِ به وجود آنها هم نيست، رها مى‌كنند، دچار اشتباه شدهاند. بهترين روش تربيت فرزند انسان، اين است كه در آغوش مادر و با استفاده از مهر و محبّت او پرورش پيدا كند. زنانى كه فرزند خود را از چنين موهبت الهى محروم مى‌كنند، اشتباه مى‌كنند؛ هم به ضرر فرزندشان، هم به ضرر خودشان و هم به ضرر جامعه اقدام كرده‌اند. اسلام، اين را اجازه نمى‌دهد. يكى از وظايف مهم زن، عبارت از اين است كه فرزند را با عواطف، با تربيت صحيح، با دل دادن و رعايت و دقّت، آن چنان بار بياورد كه اين موجود انسانى - چه دختر و چه پسر- وقتى كه بزرگ شد، از لحاظ روحى، يك انسان سالم، بدون عقده، بدون گرفتارى، بدون احساس ذلّت و بدون بدبختيها و فلاكتها و بلايايى كه امروز نسلهاى جوان و نوجوان غربى در اروپا و آمريكا به آن گرفتارند، بار آمده باشد.»[10]
ایشان عنصر اصلی تشکیل خانواده را وجود زنان اعلام میکنند و تربیت نسلهای آینده را از وظایف زنان برمیشمارند و میفرمایند: «در واقع، خانواده را هم زن به وجود مى‌آورد و اداره مى‌كند؛ اين را بدانيد. آن عنصر اصلىِ تشكيل خانواده، زن است، نه مرد. بدون مرد، ممكن است خانواده‌اى باشد. يعنى اگر فرض كنيم در خانواده‌اى، مرد خانواده حضور نداشته باشد، يا از دنيا رفته باشد، زن خانواده اگر عاقل و با تدبير و خانه‌دار باشد، خانواده را حفظ مى‌كند؛ اما اگر زن از خانواده‌اى گرفته شد، مرد نمى‌تواند خانواده را حفظ كند. بنابراين، خانواده را زن حفظ مى‌كند.
علّت اينكه اسلام اين قدر به نقش زن در داخل خانواده اهميت مى‌دهد، همين است كه زن اگر به خانواده پايبند شد، علاقه نشان داد، به تربيت فرزند اهميت داد، به بچه‌هاى خود رسيد، آنها را شير داد، آنها را در آغوش خود بزرگ كرد، براى آنها آذوقه‌هاى فرهنگى - قصص، احكام، حكايتهاى قرآنى، ماجراهاى آموزنده- فراهم كرد و در هر فرصتى به فرزندان خود مثل غذاى جسمانى چشانيد، نسلها در آن جامعه، بالنده و رشيد خواهند شد. اين، هنر زن است و منافاتى هم با درس خواندن و درس گفتن و كار كردن و ورود در سياست و امثال اينها ندارد.»[11]
3. نقش زن اجتماع
نظر مقام معظم رهبری دربارهی اشتغال زن در بیرون از منزل نظری کاملاً مثبت است که در اینجا بیان ایشان را آوردهایم و سپس به ظرایف این نقش در اجتماع از زبان ایشان اشاره میکنیم. ایشان میفرمایند: «اشتغال بانوان از جمله‌ى چيزهائى است كه ما با آن موافقيم. بنده با انواع مشاركتهاى اجتماعى موافقم؛ حالا چه از نوع اشتغال اقتصادى باشد، چه از نوع اشتغالات سياسى و اجتماعى و فعاليتهاى خيرخواهانه و از اين قبيل باشد؛ اينها هم خوب است.»[12]
ایشان ارزش حضور زنان مؤمن و متدین را در جامعه چنین به تصویر میکشند: «زن با نقاط قوّت زنانه‌ى خود - كه خداى متعال در وجود او به وديعه گذاشته و مخصوص زن است- همراه با ايمان عميق، همراه با استقرار ناشى از اتكاء به خداوند، و همراه با عفت و پاكدامنى- كه فضاى پيرامون او را نورانيت مى‌بخشد- مى‌تواند در جامعه يك نقش استثنايىِ اين‌گونه ايفا كند؛ هيچ مردى قادر به ايفاى چنين نقشى نيست. مثل كوه استوارى از ايمان، در عين حال مثل چشمه‌ى جوشانى از عاطفه و محبت و احساسات زنانه، تشنگان و محتاجان نوازش را از چشمه‌ى صبر و حوصله و عاطفه‌ى خود سيراب مى‌كند. انسانها در چنين آغوش پُربركتى مى‌توانند تربيت شوند. اگر زن با اين خصوصيات در عالمِ وجود نبود، انسانيت معنا پيدا نمى‌كرد. اين، معناى ارزش زن و تشخُّص زن است؛ چيزى كه مغز متحجرِ مادى غربى‌ها نمى‌تواند آن را بفهمد. كسانى كه از دين و معنويت بهره‌ای نبرده‌اند، نمى‌توانند چنين عظمتى را درك كنند. آنهايى كه شاخصه‌ى زن را در زيور و آرايش و سبكسرى و بازيچه قرار گرفتن در دست مردان مى‌دانند، نمى‌توانند اساس هويت زنانه را در منطق اسلام و در نظر اسلام درك كنند.»[13]
همچنین میفرمایند: «يك كشور اگر مى‌خواهد به معناى واقعى بازسازى كند، بايد بيشترين تكيه و بيشترين نگاه و توجّهش، به انسان و نيروى انسانى باشد. وقتى كه صحبت از نيروى انسانى است، بايد توجّه كنيم كه نصف جمعيت كشور و نيمى از نيروى انسانى، بانوان كشورند. اگر بينش غلطى در مورد زن وجود داشته باشد، بازسازى به معناى حقيقى و در سطح وسيع آن، شدنى نيست. هم خودِ بانوان كشور بايد نسبت به موضوع زن از نظر اسلام، داراى آگاهى كافى و لازم باشند، تا بتوانند با اتّكا به نظر والاى دين مقدس اسلام، از حقوق خود به طور كامل دفاع كنند، و هم همه‌ى افراد جامعه و مردان در كشور اسلامى بايد بدانند كه نظر اسلام در مورد زن، حضور زن در عرصه‌هاى زندگى، فعّاليت زنان، تحصيل زنان، كار و تلاش اجتماعى و سياسى و اقتصادى و علمى زنان، نقش زن در خانواده و نقش زن در بيرون از خانواده چيست.»[14]
ایشان در جایی دیگر وظیفهی زن در خانواده و جامعه را چنین مقایسه میکنند: «در صدر اسلام، زن در ميدان جنگ، علاوه بر بستن زخم مجروحان – كه اين كار بيشتر بر عهده‌ى زنان بود – حتّى گاهى با نقاب، در ميدان جنگ و رزمهاى دشوار آن روز، شمشير هم مى‌زد! درعين‌حال در داخل خانه، فرزندان خود را هم در آغوش مى‌گرفت، تربيت اسلامى هم مى‌كرد، حجاب خود را هم حفظ مى‌كرد؛ چون اينها منافاتى با هم ندارد. اگر كسى درست توجّه كند، خواهد ديد كه منافاتى ندارد. بعضى افراط مى‌كنند، بعضى تفريط مى‌كنند. بعضى مى‌گويند چون فعّاليت اجتماعى اجازه نمى‌دهد به خانه و شوهر و فرزند برسيم، پس فعّاليت اجتماعى نبايد بكنيم. بعضى مى‌گويند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمى‌دهد فعّاليت اجتماعى بكنيم، پس شوهر و فرزند را بايد رها كنيم. هر دو غلط است. نه اين را به خاطر آن، نه آن را به‌خاطر اين، نبايد از دست داد.»[15]
4. نقش زن در سیاست
امام خامنهای درباره اهمیت نقش سیاسی در زنان میفرمایند:
«هويّت اسلامى اين است كه زن در عين اينكه هويّت و خصوصيت زنانه خود را حفظ مى‌كند - كه طبيعت و فطرت است و براى هر جنسى خصوصيات آن جنس ارزش است- يعنى آن احساسات رقيق را، عواطف جوشان را، آن مهر و محبت را، آن رقّت را، آن صفا و درخشندگى زنانه را براى خود حفظ مى‌كند، درعين‌حال، هم بايد در ميدان ارزشهاى معنوى - مثل علم، مثل عبادت، مثل تقرّب به خدا، مثل معرفت الهى و سير واديهاى عرفان- پيشروى كند، هم در عرصهی مسائل اجتماعى و سياسى و ايستادگى و صبر و مقاومت و حضور سياسى و خواست سياسى و درك و هوش سياسى، شناخت كشور خود، شناخت آينده خود، شناخت هدفهاى ملى و بزرگ و اهداف اسلامى مربوط به كشورهاى اسلامى و ملتهاى اسلامى، شناخت توطئه‌هاى دشمن، شناخت دشمن، شناخت روشهاى دشمن بايد روزبه‌روز پيشرفت كند و هم در زمينه ايجاد عدل و انصاف و محيط آرامش و سكونت در داخل خانواده بايد پيشرفت داشته باشد. اگر قوانينى لازم است، اگر تصحيح و اصلاحى در مسائلى كه به اين‌جا منتهى مى‌شود، لازم است، زنان، زنان باسواد، زنان آگاه، زنان بامعرفت، در همهی اين ميدانها بايستى پيشروى كنند؛ الگوى زن را نشان بدهند؛ بگويند زن مسلمان زنى است كه هم دين خود را، حجاب خود را، زنانگى خود را، ظرافتها و رقّتها و لطافتهاى خود را حفظ مى‌كند؛ هم از حق خود دفاع مى‌كند؛ هم در ميدان معنويت و علم و تحقيق و تقرّب به خدا پيشروى مى‌كند و شخصيتهاى برجسته‌اى را نشان مى‌دهد و هم در ميدان سياسى حضور دارد. اين مى‌شود الگويى براى زنان.»[16]
ایشان نقش زنان مسلمان ایران را در آغاز حرکتهای انقلابی و سپس پایداری در جنگ تحمیلی چنین بیان میکنند: «اولين حركت عمومىِ مردمى، يك حركت زنانه بود… هم در مبارزات اينجور بود، هم در ايفاى نقش در تشكيل نظام، هم در دوران به سرعت پديد آمده‌ى بعد از تشكيل نظام؛ يعنى دوران جنگ، دوران محنت، دوران امتحان سخت؛ «حتّى اذا ضاقت عليهم الأرض بما رحبت».[17]… در اين دوران سخت، نقش زنان، يك نقش فوق‌العاده بود؛ نقش مادران شهدا، نقش همسران شهدا، نقش زنان مباشر در ميدان جنگ، در كارهاى پشتيبانى و بعضاً بندرت در كارهاى عملياتى و نظامى.»[18]
همچنین در جایی دیگر در این باره میفرمایند: «آن كسانى كه سابقه دارند، ميدانند كه زنان، هم در دوران مبارزه نقش داشتند، هم بخصوص در همان دوران انقلاب - يعنى آن يك سال و نيمى كه حركت انقلابىِ عمومى شروع شد - نقش داشتند. زنان يك نقش مؤثر و بى‌جايگزين داشتند؛ كه اگر نبودند زنان توى اين اجتماعات، بلاشك اين اجتماعات عظيم و اين تظاهرات عظيم، آن اثر را نميبخشيد؛ علاوه بر اينكه در بعضى جاها مثل مشهد ما، اصلاً شروع اين تظاهرات، از زنان شد. يعنى اولين حركت عمومىِ مردمى، يك حركت زنانه بود.»[19]
معظم له در اهمیت نقش سیاسی زنان با توجه به فداکاریهای زنان در صدر اسلام و مقایسهی آن با فداکاری زنان مسلمان در انقلاب اسلامی و پس از آن، که با الگوگیری از زنان پاک و مبارز صدر اسلام به این مهم دست یافتهاند، میفرمایند:
«زنان يكى از برجسته‌ترين نقشها را در اين انقلاب ايفاء كردند. هم در خود حادثه‌ى بزرگ انقلاب، هم در حادثه‌ى بسيار بزرگ هشت سال دفاع مقدس، نقش مادران، نقش همسران، از نقش مجاهدان اگر سنگين‌تر و دردناك‌تر و تحمل‌طلب‌تر نبود، يقيناً كمتر نبود. مادرى كه جوان خودش را، عزيز خودش را، دسته‌ى گل خودش را هجده سال، بيست سال – كمتر، بيشتر- پرورش داده، با آن محبت مادرانه او را به ثمر رسانده، حالا او را به طرف ميدان جنگ ميفرستد، كه معلوم نيست حتّى جسد او هم برخواهد گشت يا نه.»[20]
همچنین این نقش بزرگ زنانه را ایشان متصل میکنند به کار بانویی بزرگ که در طول تاریخ نمونهای دیگر ندارد و میفرمایند: «وقتى كه دشمن ميخواهد زينب كبرىسلاماللهعلیها را به آنچه كه برايش پيش آمده، شماتت كند، ميفرمايد: «ما رأيت الاّ جميلا»؛ جز زيبائى، چيزى نديدم. برادرانش، فرزندانش، عزيزانش، نزديكترين يارانش، اينها در مقابل چشمش قطعه قطعه شدند، به خاك و خون تپيدند، خونشان ريخته است، سرهايشان بالاى نيزه رفته است؛ ميگويد جميل، زيبا! اين چه جور زيبائى‌اى است؟ اين زيبائى را همراه كنيد با آنچه كه نقل شده است كه زينب كبرى حتّى در شب يازدهم نماز شبش ترك نشد.» و سپس در وصفی بسیار زیبا میفرمایند: «همان رشحات و خرده‌ريزه‌هائى كه از اين حقيقت در جامعه‌ى ما، در انقلاب ما وجود دارد، اين انقلاب را عظمت بخشيده است.»[21]
آن چه در نگاه مقام معظم رهبری در اهمیت و ارزش زن گفته میشود - که سخنان حکیمانه ایشان در این باره دریایی بیکران است و در این مختصر نمیگنجید و باید مکرر به آنها مراجعه کرد-، تصویری روشن برای زن مسلمان مؤمن و متعهد ایجاد می‌کند، و آن تصویر این است که زن اگر ارزش و منزلت خود را بشناسد، به گوهر وجودیِ خود دست خواهد یافت. زن حافظ خانواده است، زن مسلمان رکن اساسی و محور اصلی عواطف خانوادگی است، بالاترین حق را در مقیاس خانواده داراست و همچنین سهم بیشتری در ایجاد نسل داشته و همهی اینها نشان از جایگاه رفیع زن در خانه و اجتماع دارد.
از آنجا كه زن به عنوان مادر، همسر و در قالب كلي مدير خانواده نقش اساسي در تعليم، تربيت وپرورش نسلهاي آينده جوامع دارد، و از طرفي شاهد فعاليتهاي اين موجود شگفت و پيچيده در عرصه اجتماع در قالب عضوي از اعضاء جامعه در طول تاريخ هستيم كه در ايجاد و حفاظت از انقلابها تأثير ژرفي در مسير جوامع داشته است و بويژه در مسير تاريخي اسلام به نقش اساسي زن در ترويج توسعه و دفاع از اسلام ناب محمد صلیاللهعلیهوآله برخورد ميكنيم. از زمان صدراسلام، از حضرت زهراي اطهرسلاماللهعلیها و زينب كبريسلاماللهعلیها تا دوران انقلاب اسلامي ايران، جنگ تحميلي شاهد نقش آنان در عرصههاي سياسي وجهاني هستيم كه آنان به عنوان الگوهاي عملي در جهان اسلام فراروي ديگر مسلمانان قرار ميگيرند.
لذا لزوم پرداختن به نقش اساسي زن در ايجاد، توسعه و ترويج فرهنگ اسلامي در سراسر تاريخ جهان اسلام بيش از پيش احساس ميشود و بخصوص در بحث الگوگيري از وقايع تاريخي كمتر به معقولهی نقش زنان در نهضتهاي اسلامي پرداخته شده است و از آنجا كه جهان معاصر در حال آماده شدن و زايشي نو جهت تشكيل حكومت واحد جهاني در بحث آخرالزمان ميباشد، لذا اهميت بحث بيداري اسلامي و آشنايي با وظايف اعضاء جامعه در بحث آخرالزمان ومنجي و در اين بين نقش زن مسلمان با ويژگيهاي ژرف و شگفتش در نظام اجتماع قابل تأمل و پيگيري است.
همچنین باید بدانیم که نوک پیکان حمله جنگ نرم دشمن به سمت خانواده است و فروپاشی خانواده‌ها در نظام اسلامی هدف قرار گرفته است و هدف اصلی این فروپاشی زنان هستند. بنابراین آشنایی زنان مسلمان با دیدگاههای اسلام و قرآن و علمای اسلام راجع به زن، آنان را در مقابل تیرهای شوم تهاجم فرهنگی غرب واکسینه خواهد کرد و در این مسیر خودِ زنان باید بیش از دیگران برای رسیدن به آن ارزش‌های والایِ زنانگی همّت کنند.
[1]بیانات در مراسم سالگرد امام خمینیرحمۀالله، به تاریخ 14/3/1376.
[2]بيانات در ديدار با خواهران پزشک، به تاریخ 26/10/1368.
[3]بيانات در ديدار شركت‌كنندگان در اجلاس جهانی «زنان و بيدارى اسلامى»، به تاریخ 21/4/1391.
[4]دیدار با زنان مسلمان ایرانی و 9 کشور جهان، به تاریخ 8/11/1367.
[5] بيانات در ديدار شركت‌كنندگان در اجلاس جهانی «زنان و بيدارى اسلامى»، به تاریخ 21/4/1391.
[6]نهج‌الفصاحة، ص 614
[7]نهج‌البلاغه، نامه‌ى31
[8]بیانات در دیدار جمعی از بانوان نخبه، به تاریخ 1/3/1390.
[9]بيانات در ديدار اعضاى شوراى فرهنگى، اجتماعى زنان، به تاریخ 4/10/1370.
[10]بیانات در اجتماع زنان خوزستان، به تاریخ 20/12/1375.
[11]بیانات در اجتماع زنان خوزستان، به تاریخ 20/12/1375.
[12]بيانات در سومين نشست انديشه‌هاى راهبردى، به تاریخ 14/10/1390.
[13]دیدار با اقشار مختلف مردم، به تاریخ 25/3/1384.
[14]بیانات در اجتماع زنان خوزستان، به تاریخ20/12/1375.
[15]بیانات در اجتماع زنان خوزستان، به تاریخ20/12/1375.
[16]بيانات در ديدار جمع كثيرى از بانوان به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س)، به تاریخ30/6/1379.
[17]توبه/118.
[18]بيانات در سومين نشست انديشه‌هاى راهبردى، به تاریخ 14/10/1390.
[19]بيانات در سومين نشست انديشه‌هاى راهبردى، به تاریخ 14/10/1390.
[20]بیانات در دیدار گروه كثیری از پرستاران نمونه كشور، به تاریخ 1/2/1389.
[21]بیانات در دیدار گروه كثیری از پرستاران نمونه كشور، به تاریخ 1/2/1389.
.?
نوید صبح، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاستهای کلی «خانواده» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده است، ابلاغ کردند.
متن سیاستهای کلی خانواده که به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به این شرح است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
سیاستهای کلی خانواده
خانواده واحد بنیادی و سنگ بنای جامعه اسلامی و کانون رشد و تعالی انسان و پشتوانه سلامت و بالندگی و اقتدار و اعتلای معنوی کشور و نظام است و سمت و سوی حرکت نظام باید معطوف باشد به:
۱- ایجاد جامعه‌ای خانواده محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش بخش.
۲- محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات، برنامه‌ها، سیاستهای اجرایی و تمام نظامات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به‌ویژه نظام مسکن و شهرسازی.
۳- برجسته کردن کارکردهای ارتباط خانواده و مسجد برای حفظ و ارتقاء هویت اسلامی و ملی و صیانت از خانواده و جامعه.
۴- ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه با وضع سیاستهای اجرایی و قوانین و مقررات تشویقی و حمایتی و فرهنگ‌سازی و ارزش‌گذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی.
۵- تحکیم خانواده و ارتقاء سرمایه اجتماعی آن بر پایه رضایت و انصاف، خدمت و احترام و مودت و رحمت با تأکید بر:
– به‌کارگیری یکپارچه ظرفیت‌های آموزشی، تربیتی و رسانه‌ای کشور در جهت تحکیم بنیان خانواده و روابط خانوادگی.
– فرهنگ سازی و تقویت تعاملات اخلاقی.
– مقابله مؤثر با جنگ نرم دشمنان برای فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی و رفع موانع و زدودن آسیب‌ها و چالش‌های تحکیم خانواده.
– ممنوعیت نشر برنامه‌های مخل ارزش‌های خانواده.
– ایجاد فرصت برای حضور مفید و مؤثر اعضای خانواده در کنار یکدیگر و استفاده مؤثر خانواده از اوقات فراغت به صورت جمعی.
۶- ارائه و ترسیم الگوی اسلامی خانواده و تقویت و ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی با:
– ترویج ارزش‌های متعالی و سنت‌های پسندیده در ازدواج و خانواده.
– پر رنگ کردن ارزش‌های اخلاقی و زدودن پیرایه‌های باطل از آن.
– مبارزه با اشرافیت و تجمل‌گرایی و مظاهر فرهنگ غرب.
– اصلاح رفتار گروه‌های مرجع و برجسته سازی رفتارهای شایسته آنها و جلوگیری از شکل‌گیری گروه‌های مرجع ناسالم.
۷- بازنگری، اصلاح و تکمیل نظام حقوقی و رویه‌های قضایی در حوزه خانواده متناسب با نیازها و مقتضیات جدید و حل و فصل دعاوی در مراحل اولیه توسط حکمیت و تأمین عدالت و امنیت در تمامی مراحل انتظامی، دادرسی و اجرای احکام در دعاوی خانواده با هدف تثبیت و تحکیم خانواده.
۸- ایجاد فضای سالم و رعایت روابط اسلامی زن و مرد در جامعه.
۹- ارتقاء معیشت و اقتصاد خانواده‌ها با توانمندسازی آنان برای کاهش دغدغه‌های آینده آنها درباره اشتغال، ازدواج و مسکن.
۱۰- ساماندهی نظام مشاوره‌ای و آموزش قبل، حین و پس از تشکیل خانواده و تسهیل دسترسی به آن بر اساس مبانی اسلامی ـ ایرانی در جهت استحکام خانواده.
۱۱- تقویت و تشویق خانواده در جهت جلب مشارکت خانواده برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های کشور در همه عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و دفاعی.
۱۲- حمایت از عزت و کرامت همسری، نقش مادری و خانه‌داری زنان و نقش پدری و اقتصادی مردان و مسؤولیت تربیتی و معنوی زنان و مردان و توانمندسازی اعضای خانواده در مسؤولیت پذیری، تعاملات خانوادگی و ایفاء نقش و رسالت خود.
۱۳- پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده بویژه موضوع طلاق و جبران آسیب‌های ناشی از آن با شناسایی مستمر عوامل طلاق و فروپاشی خانواده و فرهنگ‌سازی کراهت طلاق.
۱۴- حمایت حقوقی، اقتصادی و فرهنگی از خانواده‌های با سرپرستی زنان و تشویق و تسهیل ازدواج آنان.
۱۵- اتخاذ روش‌های حمایتی و تشویقی مناسب برای تکریم سالمندان در خانواده و تقویت مراقبت‌های جسمی و روحی و عاطفی از آنان.
۱۶- ایجاد ساز و کارهای لازم برای ارتقاء سلامت همه جانبه خانواده‌ها بویژه سلامت باروری و افزایش فرزندآوری در جهت برخورداری از جامعه جوان، سالم، پویا و بالنده.
رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاستهای کلی خانواده را ابلاغ کردند
رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاستهای کلی خانواده را ابلاغ کردند
…