برکت از زندگی ما نمیرود...
نویسنده : بهنام صدقي
يا اينكه چطور ممكن است چيزي از مادي گرفته تا معنوي داراي بركت باشد؟ بركت خير است، بركت يعني رشد و زياد شدن نعمت‌هايي كه خداوند تبارك و تعالي به ما عنايت فرموده‌اند، بركت فضل است، خواه مادي باشد و خواه معنوي، خواه سلامت و خواه فرزند صالح. منشأ اصلي بركت خداوند تبارك و تعالي است. كتاب آسماني ما مسلمانان قرآن كريم نيز در عين حال سرچشمه بركت است. براي آشنايي هرچه بيشتر با مفهوم بركت و شناخت راه‌هاي پر‌بركت كردن زندگي با حجت‌الاسلام و‌المسلمين محمدرضا انهاري، كارشناس مسائل ديني و استاد حوزه و دانشگاه به گفت‌و‌گو نشستيم كه ماحصل آن را در ادامه مي‌خوانيد.
بركت چيست؟
بنده در مجالس، مكتبخانه‌ها يا در اكثر منبرها و به‌خصوص در بحث تقواي اجتماعي بارها متذكر اين مطلب شده‌ام كه بركت خير است و مسبب فزوني نعمت‌هاي خداوند متعال. تقواي الهي سبب نزول بركات در زمين و آسمان بر ما مي‌شود. موارد متعددي در زندگي ما انسان‌ها وجود دارد كه بركت محسوب مي‌شود. خداوند متعال آنقدر در زندگي ما انواع بركات را قرار داده كه اگر به تماشا بنشينيم و بخواهيم بشماريم هم نمي‌توانيم چراكه اصلاً قابل شمارش نيست.
زمينه‌سازان وفور بركت
پيامبران، امامان و بزرگان دين و معرفت، مرد پاك‌نيت و زن پاكدامن و انسان صديق همه و همه يك نوع بركت هستند. آنچه موجب نزول بركت مي‌شود بسيار است. آشنايي با آداب كسب حلال، عمل كردن به آن، خمس و زكات دادن و… رعايت قوانين حق تبارك و تعالي در زندگي همگي دست به دست هم داده و در زندگي خود و خانواده‌مان ايجاد بركت مي‌كند. البته ريشه همه اينها به خود انسان و نحوه زندگي كردن او در دنيا باز‌مي‌گردد كه از اهميت فوق‌العاده زيادي برخوردار است. بركت واقعي در وجود خود ما، رفتار و كردار ماست. در واقع بركت از زندگي نمي‌رود، بلكه ما با رفتار غلط خود از بركت دور مي‌شويم.
شناخت كاهنده‌هاي بركت
ما بايد موانع بركت را نيز بشناسيم. آگاه باشيم كه ربا بركت زندگي را به باد مي‌دهد. بايد به نكاتي كه سياهي، تباهي، بدبختي، دلسردي، رنج و مشقت را براي ما به ارمغان مي‌آورد بيش از پيش توجه داشته باشيم و از آنها دوري كنيم. گناهاني كه به آن آلوده مي‌شويم هوس را در ما همراهي كرده و با افزايش دادن آن، ما را به پيروي از هواي نفس خود ترغيب مي‌كند. آن وقت تا چشم باز مي‌كنيم مي‌بينيم كه در دام ابليس هستيم و سرانجام و به صورت ناخود‌آگاه بركت از زندگي ما مي‌رود.
حرص و طمع، حسد، كبر و غرور از جمله صفات رذيله‌اي هستند كه انواع و اقسام بيماري‌هاي روحي و رواني را در وجود ما تشديد كرده و موجب خشكاندن ريشه‌هاي بركت در بنياد خانواده و خانه دل‌هايمان مي‌شود. ظاهر و باطن ما انسان‌ها بايد با پاكي همراه شود تا بركت به زندگي‌هايمان ببارد.
پيامبران و ائمه بركت اصلي زندگي هستند
پيامبر اكرم (ص) در كلامي گوهربار مي‌فرمايند: «هركس به نام من نامگذاري كند و بركت و خجستگي مرا اميد داشته باشد بركت به سوي او خواهد آمد و تا قيامت باقي خواهد بود.» آنچه صفات پاكان، پيامبران و امامان است بركت است. در اصل آن بزرگواران بركت هستند. آنها از هرگونه بدي مثل دروغ، غيبت، تهمت، ظلم و ستم و… بري هستند. ما نيز بايد آنها را الگوهاي خود قرار داده و از صفات رذيله دوري كنيم و خيرخواه، راستگو، بردبار، صبور و متواضع بوده و براي سلامتي جسم و جان خود تلاش كرده و به فقير و اسير كمك كنيم و دست نوازش بر سر يتيم بكشيم. ما بايد ياد بگيريم از گوش و چشممان مراقبت و در خوردن طعام نيز دقت كنيم. ما مسلمانان بايد از اعمال و رفتار و كردارمان مراقبت كنيم كه بركت در اعمال خير است.
راه‌هاي پر‌بركت كردن زندگي
اولين مورد بهره‌مندي از عقل است كه در رابطه با آن امام كاظم(ع) مي‌فرمايند: مُشاوَرَهُ العاقِلِ النّاصِحِ يُمنٌ وَ بَرَكَهُ وَ رُشدٌ وَ تَوفيقٌ مِنَ اللّه: «مشورت با عاقلِ خيرخواه، خجستگى، بركت، رشد و توفيقى از سوى خدا است.» در كنار جمع قرار گرفتن و در نماز جماعات شركت كردن از ديگر موارد آن است. هر جايي كه مردم در كنار هم قرار گيرند و به يكديگر كمك كنند زندگي آنها پر‌بركت‌تر از قبل خواهد شد. تلاش براي سلامتي تن و روان با تغذيه سالم و ورزش، پاك زيستن و دوري‌كردن از گناه و فرستادن سلام و تحيت بر ديگران وفور نعمت و بركت را به همراه دارد.
راه ديگر پر‌بركت كردن زندگي سخن بيهوده نگفتن است. شوخي نكردن بيش از حد، تمسخر نكردن، كدورت و كينه نداشتن، مأنوس بودن با امامان و ائمه‌‌اطهار، زيارت خواندن و به زيارت اهل قبور رفتن هم باعث ايجاد بركت در زندگي مي‌شود. نكته جالب و قابل تأمل اين است كه در خصوص زيارت كردن اهل قبور در آيات، روايات و احاديث بسياري آمده است كه زيارت قبر حسين‌بن‌علي(ع) و حتي اطراف آن هم بركت است. قضاوت عادلانه، عدالت داشتن در خانه، كمك كردن به همسايه، مهرباني كردن و خيرخواهي ديگران چشمه بركت را جاري مي‌سازد. به‌جا آوردن صله‌رحم، شتافتن به ديدار بزرگان، مراجع بزرگوار، عالمان دين و دانشمندان راستين، بزرگان اخلاق و نيكان بركت مي‌آورد.
حضرت امير‌المومنين علي (ع) فرمودند: اِذا ظَهَرَتِ الجِناياتُ ارتَفَعَتِ البَرَكاتُ؛ هرگاه گناهان آشكار شوند و نيت‌ها فاسد باشد بركت‌ها از ميان مي‌رود.
اما آنچه بركت را از بين مي‌برد خيانت در امانت، خوش‌قول نبودن، عمل نكردن به وعده‌ها، تعصب در خود‌كامگي و خود‌رأي بودن است. بي‌توجهي به ديگران، صدقه ندادن و خيرات نكردن، كاهلي و تنبلي نيز از آفات بركت هستند. معاشرت نكردن و نرم‌خو نبودن، توجه نكردن به سلامت و تغذيه و همچنين نداشتن اوقات فراغت و بهره نجستن از حيات البته به صورت صحيح و سالم مسبب بي‌بركتي است.
و در خاتمه كلام بايد گفت: بيداري در صبحگاه، سحر‌خيزي و خوشرويي روزي و بركت را به همراه دارد.
«آنان كه صبح خوابيدند، از سفره رزق و روزي نچيدند و ز تنگي رزق خويش ناليدند».
برکت