آبله ، وبا ، مخملک

جوش و کهیر و کورک

جذام و گال و برفک

قند و فشار و سرخک

طرح و کشیک و عینک !

روز پزشک مبارک !

.

.

.

سلام عزیزم روزت مبارک

تعجب نکن ا

مروز روز پزشکه تو هم تنها طبیب دل بیمار منی !

.

.

.

آنگاه که دردمندی سلامت خود را بازیابد آنگاه که دستی

به نشان شکر به آسمان بلند شود ملائک تو را می ستایند

روز پزشک مبارک

.

.

.

چو بیمار از شفا سرمست گردد طبیب از فرط شادی مست گردد

خدا شفی و این خود افتخاری است که دستی با خدا همدست گردد . . .

.

.

.

دستهایی که شفا می دهند مقدس تر از لبهایی هستند که دعا می خوانند . . .

روز پزشک مبارکباد

.

.

.

ما به نجات زخمیان شب میاییم / داغیم لیکن به شفای تب می آییم . . .

روز پزشک بر همکاران گرامی مبارک باد

.

.

.

«پزشک» با شوق و رنج می آموزد تا رنج انسان را به شوق و آرامش برساند

روز پزشک مبارک

.

.

.

«پزشک» سزاوار تکریم و قدر است که بسی گرانقدر است

با افتخار ، ارزش علمی و انسانی اش را پاس می داریم

«روز پزشک» مبارک

.

.

.

فلک زدستانت ای پزشک کین موحبت زعالم بالا رسیده است . . .

روز پزشک مبارک

.

.

.

تا همتت ای پزشک باقیست دستان تو نعمتی الهیست

روز پزشک مبارک

.

.

.

گر طبیانه بیایی به سر بالینم به دو عالم ندهم لذت بیماری را

روز پزشک مبارک

.

.

.

آدمهای بزرگ زود از یاد نمی روند و به انتها نمی رسند

روز پزشک مبارک

.

.

.

آه ای طبیب دل من درمان بیماری ام کن

در پای تو رفتم از دست فکر پرستاریم کن

در دام عشقت اسیرم خون می خورم تا بمیرم

گر فرصتی مانده باقی ای مهربان یاریم کن

روز پزشک مبارک

.

.

.

با سلام و تشکر فراوان از تعهد و اخلاصتان

امیدواریم ستاره‌ی زندگی و اختر دانشتان

پیوسته ایام بر دل بیماران بتابدو هماره دعای بندگان بدرقه راه شما باشد

روز پزشک بر شما گرامی باد

.

.

.

روزگاریست که من طالب دیدار توام / فکر من باش در این شهر گرفتار توام

گفته بودی که طبیب دل هر بیماری / پس طبیب دل من باش که بیمار توام

روز پزشک مبارک

.

.

.

آنان که خاک را در نظر کیمیا کنند / آیا بود گوشه چشمی به ما کنند

دردم نهفته به ز طبیبان مدعی / باشد که از خزانه غیبم دوا کنند

روز پزشک مبارک

.

.

.

اول شهریور ، روز پزشک بر جامعه پزشکی و تمامی پزشکان متعهد فارسی زبان، مبارک باد . . .

پزشکان

حضورتان اشارتی ست پیامبرانه

شاید دردمندی به دستان شما دخیل بسته باشد

روزتان مبارک…دستانتان شفا بخش

.

.

.

روز پزشک بر شما مبارک

امیدوارم هیچ وقت روی هیچ دکتری رو نبینید !

.

.

.

آهای پزشکها باشمایم

برای کسی که میگوید صداش گرفته ٬ سرش سنگیه ٬

و آب ریزش بینی دارد ٬ هی نسخه نپیچید !

شاید بغضی در گلویش ترکیده باشد . . .

.

.

.

اگر پزشک هستی دیگر متعلق به خودت نیستی

اگر متعلق به خودت هستی دیگر پزشک نیستی

(شادروران دکتر قریب)

روز پزشک مبارک

روز پزشک

…

کت چیست و چگونه می‌شود چیزی اعم از مادی و معنوی دارای برکت شود؟ و اگر چیزی دارای برکت شود چه اتفاقی می‌افتد. خداوند علاوه بر آنکه بسیاری از نعمات خود را با تعبیر نعماتی «مبارک» در قرآن کریم یاد کرده ، به زیبایی به اصل برکت اشاره کرده و می فرماید: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ؛ و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند، قطعا برکاتی از آسمان و زمین بر ایشان می گشودیم.علامه طبرسی در تفسیر این آیه می نویسد: خداوند می فرماید: از شرک و گناهان بپرهیزید تا ما درهای برکات و خیرات تکامل بخش را، از آسمان به وسیله آمدن باران و از زمین به خاطر روییدن گیاهان و به وجود آمدن میوه ها نازل گردانیم.در برکت، جنبه الهی و معنوی هم بسیار تأثیرگذار است و به فزونی، تعالی و ماندگاری نعمت کمک کرده و در نهایت، انسان را به سلامت دنیوی و سعادت اخروی نزدیک می سازد. این موضوع در بیانات امام رضا(علیه السلام) هم از جهات گوناگونی مطرح شده و آن حضرت در بیانات مختلفی این اصل مهم زندگی اجتماعی بشر را یادآور شده اند.امام رضا (علیه السلام) درباره عامل مهم برکت یعنی اطاعت خداوند می فرماید: خداوند متعال به یکی از پیامبران وحی فرستاد که: « هرگاه من اطاعت شوم، راضی می گردم و آن گاه که رضایت داشتم، برکت می دهم و برکت من هم بی پایان است». (1)اباصلت هروی روایت می کند هنگامی که حضرت امام رضا علیه السلام به سناباد وارد شدند به کناره‌ی کوهی نزدیک سناباد که از سنگش دیگ و دیگچه‌‌های سنگی درست می‌کنند رسیدیم ، امام به تخته سنگی از کوه تکیه زدند و و رو به آسمان فرمودند:"خداوندا! مردم را از این کوه سود برسان و غذاهایی را که مردم در دیگ ها و ظرف‌های سنگی این کوه می‌پزند برکت عطا فرما"سپس دستور دادند دیگچه‌هایی از همان سنگ برایشان بیاورند و فرمود: «غذای مرا در هیچ ظرفی نپزید مگر در همین ظرف‌های سنگی.»می توان گفت که یکی از مهمترین عوامل برکت در رزق و روزی، داشتن ایمان و تقوا (عمل به واجبات و ترک محرمات) بوده و انحراف از راه خدا خود سبب زوال نعمتها و نابودی برکت از زندگی می شود. امام رضا علیه السلام به نقل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود:لا تَزالُ اُمَّتی بــِخیرٍ ما تَحابُّوا وَ تَهادَوا وَ أدَّوُا الأمانَةَ و إجتَنِبُوا الحَرامَ وَ وَقَروا الضَّیفَ وَ أقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ، فَإذا لَم یَفعَلُوا ذلکَ، إبتَلوا بــِالقَحطِ وَ السِّنینِ؛ امّت من تا هنگامی که یکدیگر را دوست بدارند، به یکدیگر هدیه دهند، امانت داری کنند، از حرام اجتناب کنند، میهمان را گرامی دارند، نماز را به پا دارند و زکات بدهند، در خیر و خوبی خواهند بود. پس اگر این امور را انجام ندهند، به قحطی و خشکسالی مبتلا خواهند شد.(2)امام رضا(علیه السلام) همچنین در بیانی دیگر می‌فرمایند: «لاتستقلوا قلیل الرزق فتحرموا کثیره». رزق و روزی کم را ناچیز مشمارید، زیرا این کار شما را از نعمت‌های فراوان محروم می سازد.یکی از عوامل برکت در زندگی از نگاه امام رضا (علیه السلام) تلاوت قرآن است. عن الرضا علیه‏السلام یرفعه النبی صلی الله علیه و آله قال: اجعلوا لبیوتکم نصیبا من القرآن فان البیت اذا قرء فیه القرآن تیسر علی اهله و کثر خیره و کان سکانه فی زیادة و اذا لم یقرأ فیه القرآن ضیق علی اهله و قل خیره و کان سکانه فی نقصان ؛ از امام رضا علیه‏السلام روایت شده که حضرت رسول(ص) فرمود:برای خانه های خود، سهمی از تلاوت قرآن قرار دهید،چون هر کس در خانه خود قرآن تلاوت کند، کارهای اهل آن خانه آسان گردد. و خیر و برکت در آن خانه زیاد شود، و هر خانه‏ای که در آن قرآن تلاوت نکنند، کارها بر اهل آن تنگ شود، و خیر و برکت و در آن خانه کم گردد، و ساکنان آن، بی‏برکت و در نقصان باشند. (3)و عامل دیگر ایجاد برکت در زندگی یاد و نام خدا در کارها است. در این زمینه امام رضا(علیه السلام) به نقل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید: قالَ اللّه‏ عَزَّوَجَلَّ: اِذا قالَ العَبدُ: «بِسمِ اللّه‏ِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ» قالَ اللّه‏ ـ جَلَّ جَلالُهُ ـ : بَدَاَ عَبدى بِاسمى، وَ حَقٌّ علىَّ اَن اُتـَمِّمَ لَهُ اُمورَهُ و اُبارِکَ لَهُ فى اَحوالِهِ؛ خداوند فرمود:هرگاه بنده بگوید: بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم، خداى متعال می گوید: بنده من با نام من آغاز کرد. بر من است که کارهایش را به انجام رسانم و او را در همه حال، برکت دهم.(4)پی نوشت ها:1. میزان الحکمة، ج1، ح17002. عیون اخبار الرضا ج 2 ص 29 ح 253. وسائل الشیعه، ج6، ص2004. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 269، ح 59منبع: قدس

پیش از مراجعه به آیات و احادیث مرتبط؛ توجّه به این نکات، سودمند است.الف. مبارک مطلق‏مبدأ همه برکات جهان هستى، ذات مقدّس حق تعالى است. او است که همه برکات را پدید و فرود آورده و رحمت و برکتش، همه چیز را فرا گرفته است؛ از این‌رو مبارکِ مطلق(بی‌قید و شرط)، خدا است و «مبارک»، یکى از صفات بارى تعالى است.[1] و همه آفریده‌ها، چه بدانند و چه ندانند، چه بخواهند یا نخواهند، به اندازه ظرفیت و شایستگىِ خود، از برکات الهى، برخوردارند.ب. پیوند عوامل مادّى و معنوى برکت‏در متون اسلامى؛ عوامل معنوى برکت، در کنار اسباب مادّى آن، قرار دارند. آنچه از هم‌جوارى این دو دسته از عوامل بر می‌آید، این است که در جهان‌بینى اسلامى، اعتقاد به تأثیر معنویّت در خیر و برکت و توسعه و شکوفایى مادّى، به معناى نفىِ اسباب مادّى یا کم‌رنگ کردن نقش آنها در برکت و توسعه اقتصادی نیست؛ بلکه بدین معنا است که اسلام، علاوه بر عوامل مادّىِ شناخته شده براى برکت و توسعه، عوامل معنوی را هم مؤثّر می‌داند و معتقد است که باورهاى صحیح دینى، اخلاق شایسته و اعمال نیکو نیز در برکت و شکوفایى و توسعه اقتصادى زندگی فردی و اجتماعی، نقش دارند.قرآن کریم، در این‌باره تصریح می‌کند: «و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، به یقین برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم، ولى آنها حق را تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم».[2]خداوند، در آیه دیگرى، از قول نوح(ع) می‌فرماید: «و گفتم: از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است،  تا باران‌هاى پربرکت آسمان را پى در پى بر شما فرو فرستد، و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ‌هاى سرسبز و نهرهاى جارى در اختیارتان قرار دهد».[3]به‌علاوه؛ نه تنها ارزش‌هاى معنوى، در برکات مادّى و تداوم آن تأثیر دارند، بلکه عکس آن نیز درست است؛ یعنى برکات مادّى در چارچوب ره‌نمودهاى اسلامى، موجب تقویت و شکوفایى ارزش‌ها و برکات معنوى می‌گردند.از یک سو؛ قرآن تأکید دارد که اگر ایمان و تقوا در جامعه فراگیر شود، برکات الهى از آسمان و زمین، مردم را فرا خواهند گرفت و زندگی و جامعه بشرى، شاهد برکات همه ‏جانبه مادّى و توسعه اقتصادى خواهد بود. از سوى دیگر؛ در اسلام، کارِ سالم براى تأمین زندگى آبرومندانه، از بزرگ‌ترین عبادت‌ها و ارزش‌هاى معنوى شمرده می‌شود. این فرمایش پیامبر خدا(ص)، در بیان همین مطلب است: «عبادت، هفتاد بخش است. برترینِ آنها، کسب [درآمد] حلال است».[4]در پرتو این نگرش، اسلام، همه تلاش‌هایى را که در جهت پدید آوردن برکات مادّى صورت می‌گیرند، چنانچه با انگیزه صحیح و در جهت سازندگى انسان باشند، عبادت می‌شمرد و مقدّس می‌داند و معتقد است که برکات مادّى و معنوى، تنها در کنار هم پدید می‌آیند.عوامل خیر و برکت ‏در زندگیبرخی از عوامل خیر و برکت در زندگی فردی و اجتماعی عبارت است از:1. ایمان و تقوادر قرآن و حدیث به اثر عمیق ایمان و تقوا در زندگى مادى انسان‌ها، اشاره شده است:[5]«و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و پرهیزکارى پیشه می‌کردند، یقیناً [درهاىِ‏] برکاتى از آسمان و زمین را بر آنان می‌گشودیم، ولى [آیات الهى و پیامبران را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالى که همواره مرتکب می‌شدند [به عذابى سخت‏] گرفتیم».[6]امام على(ع): «شما را به تقوای الهی، سفارش می‌کنم …؛ زیرا هرکس تقوا پیشه کند، سختی‌ها، پس‏ از آن‌که نزدیک شده‌اند، از او دور می‌شوند … و رحمت، پس از آن‌که رمیده است، به او مهربان می‌گردد و [چشمه‏] نعمت‌ها، پس از آن‌که خشکیده، بر او جوشان می‌شود و [بارانِ‏] برکت، پس از آن‌که نَم نَم گشته است، بر او سیل‌آسا می‌گردد».[7]امام صادق(ع) درباره این سخن خدای متعال که: «مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِب»‏؛[8] یعنى در آنچه به او داده، برکت قرار می‌دهد.[9]2. عدالت‌ورزیامام على(ع): «به سبب عدالت، برکت‌ها افزونى می‌یابند».[10]امام صادق(ع): «اگر میان مردم دادگرى شود، همه بی‌نیاز می‌شوند، آسمان روزى خود را فرو می‌ریزد، و زمین به اذن پروردگار متعال، برکت خویش را بیرون می‌آورد».[11]3. صله رحم‏پیامبر خدا(ص): «هر کس خوش دارد که عمرش طولانى و روزی‌اش فراوان شود، تقوای الهی پیشه کند و صله رحم نماید».[12]امام على(ع): «برترین چیزى که وسیله‌جویان به آن متوسّل می‌شوند، ایمان به خدا و پیامبرش … و صله رحم است، که مایه فزونى ثروت و تأخیر افتادن اجل است».[13]4. اطعام‏پیامبر خدا(ص): «برکت، به خانه‌اى که از آن به مردم نیکى برسد، سریع‌تر می‌رسد تا فرو رفتن تیغ در کوهان شتر یا رسیدن سیل به پایان [مسیرِ] خود».[14]5. سلام دادن به هنگام ورود به خانه‏پیامبر خدا(ص): «هر گاه یکى از شما به خانه خود وارد می‌شود، سلام کند؛ چرا که برکت می‌آورد و فرشتگان با آن، مأنوس می‌شوند».[15] 6. راست‌گویی در معاملهپیامبر خدا(ص): «هرگاه دو معامله‌گر راست بگویند، به هر دوى آنها، برکت داده می‌شود. و هر گاه دروغ بگویند و خیانت کنند، به هیچ کدامشان برکت داده نخواهد شد».[16]7. قناعت‏پیامبر خدا(ص): «قناعت، برکت است».[17]8. راضى بودن انسان از تقدیر خداوندپیامبر خدا(ص): «هر کسى روزی‌اى دارد که ناچار به او خواهد رسید. پس هر کس به آن راضى شود، برایش پُربرکت خواهد شد و او را بس خواهد بود و هر کس به آن راضى نباشد، نه برکت خواهد یافت و نه او را بس خواهد بود. روزى، در پى انسان است، آن‌گونه که اجلش در پى او است».[18]موارد دیگری نیز برای کسب برکت وجود دارد که در این نوشتار به همین مقدار بسنده می‌شود.[19] [1]. قمى‏، قاضى سعید، شرح توحید الصدوق، ج ‏3، ص 148، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى،‏ چاپ اول‏، 1415ق.[2]. اعراف، 96.[3]. نوح، 10 - 12.[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏5، ص 78، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.[5]. ر.ک: مائده، 66؛ طلاق، 2 – 3.[6]. اعراف، 96.[7]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 312 – 313، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.[8]. «هر کس تقواى الهى پیشه کند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مى‏کند، و او را از جایى که گمان نمی‌کند، روزى می‌بخشد»؛ طلاق، 2 – 3.[9]. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، ج ‏5، ص 188، تهران، الصدر، چاپ دوم، 1415ق.[10]. لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، ص 188، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش.‏[11]. الکافی، ج ‏3، ص 568.[12]. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، ص 39، قم، المطبعة العلمیة، چاپ دوم، 1402ق.[13]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ‏1، ص 205، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.[14]. الکافی، ج ‏4، ص 29.[15]. شیخ صدوق، محمد بن على‏، علل الشرائع، ج ‏2، ص 583، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ق.[16]. الکافی، ج ‏5، ص 174.[17]. کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات(الأشعثیات)، ص 160، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، چاپ اول، بی‌تا.[18]. دیلمی، حسن بن محمد، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص 342، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق.[19]. ر. ک: محمدى ری‌شهرى، محمد، آژیر، حمیدرضا، شیخى، حمیدرضا، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ‏12، ص 355 – 549، قم، دار الحدیث‏، چاپ دوم، 1391ش.  منبع : اسلام کوئست

زهرا اجلال- در طول زندگی بسیار پیش آمده که در شرایط مختلف با خود گفته ایم که ای کاش مال من نیز همچون عده ای از مردم بسیار می بود تا به وسیله آن می توانستم بهتر زندگی کنم . اگر همه ی ما انسان ها در زندگی به یک سری از مسائل دقت بیشتری داشته باشین و آنان را مراعات نمائیم ، قطعاً هیچ گاه نا امید و فقیر نخواهیم بود .1- باور کنیم که روزی رسان خدا است«إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ ؛ خدا روزی رسان است و اوست دارنده ی نیرویی سخت استوار.» (سوره ی الذاریات، 58) دانستن اینکه خداوند روزی رسان است ، با «باور» این مطلب، تفاوتی بسیار دارد و در اثر امتحانات مختلف معلوم می شود، چه کسانی اهل یقین هستند.«إِنَّ رَبَّكَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَاء وَیَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِیرًا بَصِیرًا ؛ پروردگار تو در رزق هر کس که بخواهد گشایش می دهد یا تنگ می گیرد؛ زیرا او به بندگانش آگاه و بینا است. (سوره الاسراء،30) 2- معیار، برای طلب روزیامام حسن (علیه السلام) فرمود: «در طلب روزی مانند کسی که برای چیره شدن (بر دشمن) پیکار می کند، کوشش مکن و به تقدیر نیز چندان تکیه مکن که از کار و کوشش دست کشی؛ زیرا در جستجوی فضل و روزی خدا برآمدن، از سنت است و پوییدن راه اعتدال در طلب روزی، از عفت است. نه عفت، روزی را از انسان دور می کند و نه حرص، روزی زیاد می آورد؛ چه، روزی قسمت شده است و حرص زدن موجب افتادن در ورطه ی گناهان می شود.» (میزان الحکمة،ج5، ح 7150)لذا از طرفی نیازی نیست همه ی هم و غم و فکر خود را صرف بدست آوردن روزی کنیم؛ زیرا میزان روزی ما، (به شرط کار و تلاش در حد لازم) مقدر شده است؛ از طرف دیگر نیز، نباید بدلیل اعتقاد به مقدر شدن روزی، کار و تلاش را ترک کنیم؛ زیرا یکی از سنت های الهی و شرط در روزی، کار و تلاش است. 3-فرق روزی با حقوقیک نکته که باید جدا به آن توجه کنیم آن است که بدانیم روزی با حقوق و درامد عادی که با کسب و کار بدست می آوریم تفاوت دارد. حقوق دادن مستند به بندگان است ولی روزی مستند به خداوند است. حقوق و دست مزد ها مشخص است, ولی خدای متعال گاهی از جایی روزی انسان را می دهد که قابل محاسبه نیست. ممکن است روزی از طریق برکت در مال و عمر باشد.چه کنیم که مال هایمان برکت پیدا کنند ؟! نکاتی در باره ی برکت در مال1- داشتن ایمان و تقوایکی از عوامل مهم برکت زا در زندگی، داشتن ایمان و کسب تقوا می باشد. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ ؛ اگر مردم قریه ها ایمان آورده و پرهیزکاری پیشه کرده بودند، برکت های آسمان و زمین را به رویشان می گشودیم» (سوره اعراف، 96)پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) فرمودند: «خدایا برکت را در صبحگاهان، برای امت من قرار ده … اگر کسی خواهان رفع نیاز است، صبحگاهان به سوی آن شتابد؛ زیرا من از خدای سبحان خواستم که روزی را صبحگاهان برای امت من قرار دهد.»از مهمترین عوامل برکت در رزق و روزی، داشتن ایمان و تقوا (عمل به واجبات و ترک محرمات) است. امام رضا (علیه السلام) فرمود: «خدای عز و جل به یکی از پیامبران خود وحی فرمود که: هر گاه اطاعت شوم خشنود گردم و چون خشنود گردم برکت دهم و برکت من بی پایان است.» (میزان الحکمة، ج1، ح1700) 2- قرض دادن به یکدیگرقرض دادن به دیگران نیز، به زندگی انسان برکت می دهد؛ در حدیثی که از حضرت رسول (صلی الله علیه و اله) نقل شده است، «وام دادن به یکدیگر» را از عوامل برکت زا برشمرده اند. 3- با وضو بودن«اگر کسی بی وضو در طلب حاجت خود برود و نیازش برآورده نشود، جز خویشتن، کسی را سرزنش نکند.» (تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج17، ص281) 4- بیداری، هنگام بین الطلوعینپیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) فرمودند: «خدایا برکت را در صبحگاهان، برای امت من قرار ده … اگر کسی خواهان رفع نیاز است، صبحگاهان به سوی آن شتابد؛ زیرا من از خدای سبحان خواستم که روزی را صبحگاهان برای امت من قرار دهد.»(همان ) 5- عدم کسالت و تنبلی در کار«در تحصیل روزی کسالت نورزید، زیرا گذشتگان ما با تلاش و سرعت، به دنبال کار می رفتند.»(همان) 6-اعتدال، میانه روی و قناعت در زندگیامام علی (علیه السلام) می فرمایند: «لا کنز اغنی من القناعة و لا مال اذهب للفاقة من الرضی بالقوت. و من اقتصر علی بلغة الکفاف فقد انتظم الراحة و تبوأ خفض الدعة؛ هیچ گنجی بی نیازکننده تر از قناعت، و هیچ مالی در فقرزدایی، از بین برنده تر از رضایت دادن به روزی نیست و کسی که به اندازه کفایت زندگی از دنیا بردارد به آسایش دست یابد و آسوده خاطر گردد.» (نهج البلاغة، حکمت 371)قناعت توانگر کند مرد را       خبر کن حریص جهانگرد را (سعدی)امام در حدیثی دیگر فرمودند: «کفی بالقناعة ملکا و بحسن الخلق نعیما؛ آدمی را قناعت برای دولتمندی و خوش خلقی برای فراوانی نعمت ها کافی است.» (نهج البلاغه ،حکمت 229)پول7-احسان به مردم، بویژه به اهل خانهامام صادق (علیه السلام) فرمود: «هر که با خانواده ی خود نیکوکار باشد، روزیش زیاد می شود.» (همان، ح7185) 8- خوش اخلاقیامام علی (علیه السلام) فرمود: «گنجهای روزی، در اخلاق خوش نهفته است.» (همان، ح 7188) 9- اطعام کردنپیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمودند: «روزی کسی که اطعام می کند، سریعتر از فرو رفتن کارد در کوهان شتر، به سویش می آید.» (همان، ح 7190) 10- قرض دادنامام علی (علیه السلام) فرمود: «کمک مالی کردن به برادر دینی، روزی را زیاد می کند.» (همان، ح 7199) 11- امانتداریحضرت در حدیثی دیگر فرمودند: «امانتداری روزی را زیاد می کند.»12- دعا کردن در حق مؤمنینامام باقر (علیه السلام) فرمود: «پشت سر برادرانت دعا کن، که این کار روزی را به طرف تو سرازیر می کند.» (همان، ح 7193)13- پاکیزگی و طهارتبه رسول خدا (صلی الله علیه و اله) عرض شد: دوست دارم روزیم زیاد شود؛ فرمود: پیوسته در حال طهارت و پاکیزگی باش، روزیت افزایش می یابد.»آیت الله قاضی (رضوان الله تعالی علیه) فرمودند: «دنیا می خواهی نماز شب بخوان، آخرت می خواهی نماز شب بخوان»با استفاده از کلام حضرت نتیجه می گیریم که پاک بودن از آلودگیها و نجاسات، در جلب روزی مؤثر است و شاید بتوان گفت: چون وضو گرفتن نیز نوعی پاکی از آلودگی ها می باشد، می توان با دائم الوضو بودن، جلب روزی کرد.14- صدقه دادنامام علی (علیه السلام) فرمود: «با صدقه دادن، روزی را فرود آورید.» (همان، ح 7196)15- پرداخت حقوق شرعیه (خمس و زکات)امام باقر (علیه السلام) فرمود: «زکات دادن، روزی را می افزاید.»16- نیت پاکامام علی (علیه السلام) فرمود: «هر که خوش نیت باشد، روزیش زیاد می شود.» (همان، ح 7198)17- نماز شبآیت الله قاضی (رضوان الله تعالی علیه) فرمودند: «دنیا می خواهی نماز شب بخوان، آخرت می خواهی نماز شب بخوان».

برکت، خیری است که متناسب با ظرفیت و کارکرد هر پدیده ای، در آن نهاده می شود. مثلاً برکت در نسل، به فراوانی فرزندان است. برکت در وقت نیز به این است که گsستردگی کارهای انسانی در زمانی خاص، بیشتر از کار کسانی مانند او، در همان مقدار از زمان باشد.۱
برکت در یک چیز، به اعتبارهای گوناگون نیز متفاوت است.مثلاً برکت در نسل به اعتبار کمّی، به معنای فراوانی فرزندان است، ولی به اعتبار کیفی، به معنای گستردگی معنوی در نسل است.۲
خیری که در برکت وجود دارد، سرانجام به خیر معنوی می انجامد؛ یعنی ممکن است خیر، معنوی باشد، مثل خیر و برکت در دین و تقرب به خدا؛ و ممکن است مادی باشد، مثل فراوانی مال و فراوانی فرزندان که باز هم معنویت را افزون کند.۳
واژه«برکت» به صورت مفرد در قرآن نیامده است و کلمه«برکات» در سه آیه از قرآن آمده۴ که این می تواند نشانی از فراوانی برکت خداوند باشد.۵
در قرآن هر جا سخن از برکت به میان آمده، به خداوندش نسبت داده شده است که این می تواند دلیل بر منحصر بودن خداوند متعالی در توانایی ایجاد برکت باشد. به عبارت دیگر، قرآن کریم برکت را در ذات خداوند می داند و بس.۶

برکت در قرآن و حدیث
الف) افراد با برکت
۱. پیامبران
خداوند در قرآن کریم، حضرت نوح۷ ، حضرت ابراهیم۸ و خاندانش،۹ حضرت موسی۱۰، حضرت عیسی۱۱، و حضرت یعقوب۱۲، را بهره مند از برکت الهی دانسته است. همچنین، پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله) را دارای«کوثر» به معنای خیر کثیر می داند و می فرماید:«إِنّا اعطَیناکَ الکَوثَرَ»13 که مفسران، کوثر را به معنای خیر فراوان دانسته اند که همان برکت حضرت فاطمه(سلام الله علیها) مصداق خیر فراوان است.۱۴
امام خمینی(رحمت الله علیه) نیز درباره وجود با برکت حضرت رسول(صلّی الله علیه و آله)، می فرماید:« برکت وجود رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله)، برکتی است که در سرتاسر عالم، از اول خلق تا آخر، یک همچون موجود با برکت نیامده است و نخواهد آمد».15

۲. معصومان(علیهم السّلام)
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید:« از برکت وجود ما، درختان بارور گردند و میوه ها برسند و نهرها جاری شوند و از برکت ما باران از آسمان ببارد و گیاه از زمین بروید».16

۳. مؤمنان و صاحبان حکمت
در سوره نوح که سخن از برکات خداوند بر حضرت نوح(علیه السّلام) است، برکات خداوند بر امت های همراه نوح و امت های دیگری که در آینده از نعمت خداوند بهره مند می شوند بازگو شده است.۱۷ مفسران، تعبیر«اُمَمٍ مِّمَّن مَّعَکَ» در آیه ۴۸ سوره هود، شامل مؤمنان همراه نوح و هر مؤمنی از نسل آنان تا قیامت دانسته اند.

ب) پدیده های بابرکت
۱. قرآن
قرآن کریم می فرماید:« و این، کتاب مبارکی است که ما نازل کردیم. پس، از آن پیروی و پرهیزکاری کنید؛ باشد که مورد رحمت قرار گیرید».
امام صادق(علیه السّلام) فرمودند که امیر مؤمنان علی(علیه السّلام) فرمود:« خانه ای که در آن قرآن خوانده و یاد خدای عزوجل در آن شود، برکتش بسیار گردد و فرشتگان در آن بیایند و شیاطین از آن دور شوند و برای اهل آسمان می درخشد؛ چنان که ستارگان برای اهل زمین می درخشند؛ و خانه ای که در آن قرآن خوانده نشود و ذکر خدای عزوجل در آن نشود، برکتش کم گردد و فرشتگان از آن دور شوند و شیاطین در آن حاضر گردند».18

۲. عقل
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید:« خیرو برکت هیچ ثروتی به قدر عقل نیست و پستی و ذلت هیچ فقری به پایه حماقت که فقر عقلی است نمی رسد».19

۳.کعبه
قرآن کریم می فرماید: « در حقیقت، نخستین خانه ای که برای عبادت مردم نهاده شده، همان است که در مکه است و مبارک، و برای جهانیان مایه هدایت می باشد».20

۴.اسلام
قرآن کریم می فرماید: « پس چون به آن خانه ها وارد شدید، به یکدیگرسلام کنید؛ درودی که نزد خدا مبارک و خوش است».21

۵.نان
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید: «با گذاشتن نان در سفره وتوشه خود، غذای خود را متبرک ساز»22

۶. کشاورزان
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید: «کشاورزان، گنج های خلقند، چیزی پاکیزه می کارند و خداوند بزرگ آن را از زمین برمی آورد و آنان در روز قیامت بهترین مقام را دارند و در نزدیک ترین منزلت قرار می گیرند و مبارکان، یعنی اهل برکت خوانده می شوند».23

۷.درخت زیتون
قرآن کریم می فرماید:«درخت مبارک زیتون».24

۸. باران
قرآن کریم می فرماید:« و از آسمان آبی پربرکت فرود آوردیم، پس بدان وسیله باغ ها و دانه های درو کردنی را رویانیدیم».25

ج) عوامل برکت
۱. ایمان و تقوا
قرآن کریم می فرماید:« و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند، قطعاً برکاتی ازآسمان و زمین برایشان می گشودیم، ولی تکذیب کردند؛ پس به کیفر دستاوردشان آن ها را گرفتیم».26

۲. ولایت علی(علیه السّلام)
امام باقر(علیه السّلام) از قول پیغمبر(صلّی الله علیه و آله) فرمود:«همانا نسیم رحمت و آسودگی و پیروزی و کمک و کامیابی و برکت و بزرگواری و آمرزش و ایمنی و توانگری و مژده و رضوان و تقرب و یاری و توانایی و امید و دوستی خدای عزوجل، برای کسی که علی را دوست بدارد و اطاعتش کند و از دشمنش بیزاری جوید و به فضیلت او و جانشینانش معترف باشد».27

۳.سحرخیزی
امام صادق(علیه السّلام) فرمود:«دوست دارم ببینم مردی را که برای پیدا کردن روزی اش رغبت دارد یا دارای شغلی است و برای یافتن روزی سحر خیز است؛ چه رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) در حقّشان دعا کرده و از خداوند درخواست کرده است که امت او را که صبح زود به دنبال کسب روزی برمی خیزند، برکت دهد».28

۴.دعای سحر
حضرت باقر(علیه السّلام) فرمود:« خدای عزوجل از میان بندگان مؤمنش، آن بنده ای را دوست دارد که بسیار دعا کند. پس بر شما باد به دعا از هنگام سحر تا طلوع آفتاب؛ زیرا آن هنگامی است که درهای آسمان در آن هنگام بازگردد و روزی ها در آن تقسیم شود و حاجت های بزرگ برآورده گردد».29

۵.شکرگزاری
خداوند در قرآن می فرماید:« اگر شکرگزار باشید، بر شما فزونی می دهم».30

۶.صدقه دادن
امام علی(علیه السّلام) می فرماید:« هرگاه تهی دست شدید، با صدقه دادن با خدا تجارت کنید»31

۷.اطاعت و رضایت خدا
امام رضا(علیه السّلام) فرمود:«خدای عزوجل به یکی از پیغمبران وحی فرمود: هرگاه اطاعت شوم، راضی گردم و چون راضی شوم، برکت دهم و برکت من بی پایان است، و هرگاه نافرمانی شوم، خشم گیرم، لعنت کنم و لعنت من تا هفت پشت برسد».32

۸. صله رحم
امام علی(علیه السّلام) فرمود: «صله رحم، اعمال را پاک کند، بلا را دور نماید، اموال را برکت دهد، مرگ را به تأخیر اندازد، روزی را وسعت دهد و آدمی را در میان خانواده محبوب سازد؛ پس باید از خدا پروا کرد و صله رحم نمود».33

۹.پیران سالخورده
رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله) می فرماید:« وجود پیران سالخورده بین شما، باعث افزایش فیض ربوبی و بسط نعمت های الهی است».34

۱۰. خوشرفتاری
پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله) فرمود:«درنرم رفتاری، زیادی وبرکت است و هر که از نرمی محروم شد، از خیر محروم گشت».35

۱۱.یاد و سپاس خدا هنگام غذا خوردن
امام علی(علیه السّلام) می فرماید:«چون نام خدا بر سر خوراک برند و در پایانش سپاس او گویند و دست ها را در پیش و پس آن شویند و خوردنی نیز از حلال بُوَد، برکتش کامل شود».36

هـ) عوامل محرومیت از برکت
۱.تکذیب انبیا
قرآن کریم می فرماید:«اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند، قطعاً برکاتی از آسمان و زمین برایشان می گشودیم، ولی تکذیب کردند، پس به کیفر دستاوردشان آن ها را گرفتیم».37

۲.پرداخت نکردن زکات
حضرت صادق(علیه السّلام) فرمود:« هرگاه زکات داده نشد، فقر و احتیاج پدیدار گردد».38

۳.روی گردانی از یاد خدا
خداوند در قرآن کریم می فرماید:« آن کس که از من روی گرداند، دچار مضیقه و تنگی معیشت خواهد بود».39

۴.اسراف
امام علی(علیه السّلام) می فرماید:«تدبیر صحیح با روزی به قدر کفاف، از مال زیاد با اسراف، کفایت بخش تر است».40

۵.خودنمایی در علم آموزی
پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) فرمود:«هرکس علم را یاد بگیرد و به آن چه در آن است عمل نکند، خدا او را روز قیامت کور برانگیزاند، و هر کس علم را برای خودنمایی بیاموزد و از آن اراده دنیا کند، خداوند برکتش می دهد و زندگی اش را تنگ می نماید و او را به خودش وامی گذارد و هر کس به خودش واگذاشته شود، نابود گردد».41
۶.سرقت، خیانت، شرب خمر وعمل خلاف عفت
رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) فرمود:«چهار چیز است که یکی از آن ها هم اگر در خانه ای پیدا شود، ویرانش کند و به برکت آباد نشود: خیانت، سرقت، شرابخواری و عمل خلاف عفت».42

۷. بدزبانی
امام علی(علیه السّلام) فرمود:«هرکس به برادر مسلمان خود دشنام دهد، خدا برکت را از روزی اوبردارد، و او را به خودش واگذارد، و زندگی اش را تباه سازد».43

۸.گناه
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید: «گناه، مردم را از روزی محروم می کند».44

پی نوشت ها:

۱. نک: تفسیرالمیزان، ج۷، صص۲۸۰و ۲۸۱.
۲. همان.
۳. همان.
۴. اعراف:۹۶؛ هود:۴۸و ۷۳.
۵. نک:تفسیرالمیزان، ج۷، صص۲۸۰و ۲۸۱.
۶. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائره المعارف قرآن کریم، قم، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی،۱۳۸۶،ج۵، ص ۴۸۶.
۷. هود:۴۸.
۸. صافات:۱۰۹و۱۱۳.
۹. هود:۷۱و۷۳.
۱۰. نمل:۷و۸.
۱۱. مریم:۳۰و۳۱.
۱۲. هود:۷۱و۷۳.
۱۳. کوثر:۱.
۱۴. التبیان، ج۱۰، ص ۴۱۷.
۱۵. صحیفه ی نور، ج۱۴، ص۱۵.
۱۶. کلینی، اصول کافی، ترجمه: سید جواد مصطفوی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، ج۱، ص ۲۸۹.
۱۷. انعام: ۱۵۵.
۱۸. اصول کافی، ج۴، ص ۴۱۴.
۱۹. محمد تقی فلسفی، الحدیث، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۸، ج۱، ص ۳۸۲.
۲۰. آل عمران:۹۶.
۲۱. نور:۶۱.
۲۲. بحارالانوار،ج۶۹، ص ۲۷۰.
۲۳. حکیمی، الحیاه، ترجمه: احمد آرام، ج۵، ص۵۱۲.
۲۴. نور:۳۵.
۲۵. ق:۹.
۲۶. اعراف: ۹۶.
۲۷. اصول کافی،ج۱، ص۳۰۰.
۲۸. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ترجمه: علی اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۶۷، چ۱، ج۴، ص۲۰۶.
۲۹. اصول کافی، ج۴، ص ۲۲۸.
۳۰. ابراهیم:۷۱.
۳۱. نهج البلاغه، حکمت۲۵۸.
۳۲. اصول کافی، ج۳، ص ۳۷۷.
۳۳. همان، ص۲۲۳.
۳۴. الحدیث، ج۳، ص ۳۳۹.
۳۵. اصول کافی، ج۳، ص ۱۸۲.
۳۶. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ترجمه: محمد باقر کمره ای، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۵۱، ج۱۰،ص ۱۷۱.
۳۷. اعراف:۹۶.
۳۸. اصول کافی، ج۴، ص۱۸۵.
۳۹. طه: ۱۲۴.
۴۰. ابن شعبه حرّانی، تحف العقول، ترجمه: احمد جنتی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۸۲، چ۱، ص۱۲۷.
۴۱. سیدعبدالحسین رضایی، کتاب الروضه در مبانی اخلاق، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۴، چ۲، ص۱۰۳.
۴۲. آداب معاشرت ترجمه جلد۱۶ بحارالانوار، ترجمه: محمد باقر کمره ای، تهران، اسلامیه، ۱۳۵۱، ج۲، ص ۱۰۹.
۴۳. اصول کافی، ج۴، ص ۱۷.
۴۴. همان، ص ۸۱.

مرضیه کوثری

برکت